Người thổi hồn vào tre thành tuyệt phẩm Trúc chỉ
Tác phẩm nghệ thuật Trúc chỉ chuẩn bị đưa ra trưng bày
Trúc chỉ - danh xưng do học giả Bửu Ý nghĩ ra, dịch ra là giấy tre. Nhưng Trúc chỉ không đơn thuần là giấy. Ngoài sản phẩm giấy làm từ bột tre theo kiểu thủ công dùng để viết, vẽ, in… như giấy thông thường, “Trúc chỉ” dùng để chỉ thành phẩm có thể được sử dụng ngay như tranh mà chưa cần vẽ màu lên. Họa sĩ dùng nước thay bút để tạo hình khi tờ giấy ướt còn nằm trên khung seo, để khi khô có ngay bức tranh. Thành phẩm có thể dùng để làm đồ nội thất, trang trí hoặc có thể được tiếp tục vẽ màu thành tranh.
Người sáng chế ra Trúc chỉ và lối vẽ trên bột giấy ướt là họa sĩ Phan Hải Bằng - Giảng viên Đồ họa Đại học Nghệ thuật Huế vào khoảng cuối 2011. Sau quá trình nghiên cứu cách làm giấy dó ở Bắc Ninh, giấy sa ở Thái Lan… Phan Hải Bằng quyết chọn loại cây phổ biến và mang tính biểu tượng của Việt Nam làm nguyên liệu chính. Anh từng thử nghiệm với rơm, tre, mía, chuối… “Mỗi nguyên liệu mang một vẻ đẹp riêng, tuy nhiên tre đáp ứng đủ các yêu cầu, vừa thỏa mãn tính ứng biến của nghệ thuật tạo hình, vừa có đủ độ bền, dai như giấy thông thường. Các xơ tre vừa đủ dài có thể tự động kết dính với nhau trong tấm Trúc chỉ mà chưa cần thêm bất kỳ chất keo nào - rất thích hợp cho việc chế tác, làm tranh” - Họa sĩ Hải Bằng khẳng định.
Những tác phẩm Trúc chỉ
Được đào tạo về thiết kế Đồ họa tại Đại học Mỹ thuật TPHCM, nhưng Ngô Đình Bảo Vi lại đặc biệt hứng thú với việc tạo ra các nghệ phẩm có thể cầm nắm được. Sau khi tới triển lãm Nghệ thuật Trúc chỉ tháng 9/2012 tại Đà Lạt, Vi không thôi nghĩ về Trúc chỉ. Tháng 7/2013, cô quyết định dẹp công việc riêng (một xưởng đồ da và quán cà phê) đang vào guồng tại Sài Gòn, theo tiếng gọi Trúc chỉ đến Huế, mang theo một kế hoạch dài hơi. Phan Hải Bằng và Ngô Đình Bảo Vi mong muốn ít nhất 5-10 năm sau có thể làm cho thế giới biết Việt Nam, bên cạnh giấy dó còn có Trúc chỉ, cũng như Nhật có giấy washi, Hàn Quốc có hanji…
Những người làm Trúc chỉ tuân thủ phương châm “phép cộng và sự trở về”. Sự trở về với truyền thống đã cho họ giấy tre. Không chỉ dừng lại ở việc biến nó thành Trúc chỉ, họ còn kết hợp (cộng) với các loại hình nghệ thuật khác, gia tăng đời sống cho Trúc chỉ. Với quan niệm giấy không chỉ là nền cho các sáng tạo khác, mà hoàn toàn có thể tham gia trực tiếp vào quá trình sáng tạo, Phan Hải Bằng và các cộng sự đã khai thác Trúc chỉ để thực hiện nhiều tác phẩm, liên tiếp các triển lãm từ 2011 đến nay và đã đạt được một số giải thưởng của Hội Mỹ thuật Thừa Thiên - Huế, Hội Mỹ thuật Việt Nam…
Thư pháp Trúc chỉ do “ông Đồ” Nguyễn Phước Hải Trung – Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế biểu diễn
Từng tấm Trúc chỉ được seo riêng cho việc in ảnh tranh, ảnh in xong rồi thì khâu từng mũi kim, lựa từng miếng da để phối với nhau và rồi tìm cách gài để hoàn tất. Đối với lĩnh vực mỹ thuật ứng dụng, giấy Trúc chỉ có thể được sử dụng vào khá nhiều các sản phẩm sau khi được seo và tạo các lớp hình nông sâu hay in ấn hình ảnh lên bề mặt. Với kết cấu sợi tự nhiên, Trúc chỉ có đầy đủ khả năng về tính chất lý hóa trong thiết kế các sản phẩm khác nhau như hộp, đèn các loại, quạt, nón, bìa sách, vỏ đĩa CD, ví đựng tiền, bình phong…
Điều đặc biệt là, với định hướng trở về để lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống, một số bộ sản phẩm Trúc chỉ hiện nay chủ yếu sử dụng những hình ảnh biểu tượng được chọn lọc từ vốn cổ mỹ thuật, trước mắt là của khu vực Kinh thành Huế, để làm trang trí và truyền thông điệp. Đó là các bộ quạt, đèn nến, đèn bát giác với các hình ảnh lấy từ phù điêu trang trí trên bộ cửu đỉnh ở Đại nội Kinh thành Huế, hình ảnh từ bộ Bát âm của dòng tranh dân gian làng Sình, các hoa văn họa tiết thảo mộc, chim thú, linh vật từ di sản mỹ thuật Huế. Ngoài ra các sản phẩm Trúc chỉ còn chuyên chở những hình ảnh kiến trúc cổ, danh nhân, danh lam thắng cảnh của Huế, của Việt Nam để giới thiệu và lan tỏa trong giới trẻ người Việt và du khách nước ngoài.
Bảo Lâm – Quốc Toàn
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hành trình của chiếc chiếu hoa
09:20 | 16/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người lưu giữ nghề làm bún Cổ Đô
16:14 | 13/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng hoa Gia An Nam nỗ lực để công nhận làng nghề
10:22 | 13/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Trang phục truyền thống đồng bào Hrê, Ba Na hòa quyện với thiên nhiên
10:16 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” nghề thủ công mỹ nghệ
10:09 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân thổi hồn vào mảnh ván gỗ những con tàu đã bị lãng quên trở thành tác phẩm nghệ thuật độc bản
10:08 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Mộc mạc nghề làm nồi đất ở làng Trù Sơn
09:35 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tôn vinh giá trị văn hoá trong các làng nghề truyền thống
10:45 | 09/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề cói Kim Sơn trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
13:52 | 08/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Bảo tồn và phát triển làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
11:01 | 08/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lụa Vạn Phúc - Giữ lửa qua từng thế hệ
14:08 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát của người Tày ở Cao Bằng
09:56 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ghé thăm làng nghề chằm nón lá Đức Hòa
09:55 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống bún tươi Vân Cù
14:54 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tinh hoa nghề truyền thống ở Cao Bằng
14:53 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khám phá nghề đan thúng chai ở Phú Mỹ
14:52 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguyễn Duy Cường – người “thổi hồn” vào gỗ
15:37 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Mặn mòi vị muối Bạc Liêu
14:10 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cao Bằng: Nghệ nhân giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
10:44 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
17:25 | 26/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 | 25/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bế mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 9
09:00 Tin tức
Toàn văn phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 9 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
08:56 Tin tức
Khai mạc Đại hội Hội chiếu sáng Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2024-2029
08:55 Tin tức
Diễn đàn "Khó khăn, vướng mắc trong thực hiện phân loại, thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt"
08:53 Tin tức
Hội chợ triển lãm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc- Hà Nội năm 2024
11:46 Khuyến công