Nước mắm Phan Thiết và hành trình giữ vững thương hiệu

OVN - Phan Thiết là 1 trong 6 vùng sản xuất nước mắm nổi tiếng trong cả nước. Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay, nước mắm Phan Thiết vẫn lặng lẽ khẳng định vị thế của mình như một biểu tượng văn hóa và ẩm thực Việt Nam.
Hành trình của “giọt mắm rin” là minh chứng cho sức sống bền bỉ của di sản dân tộc.
Hành trình của “giọt mắm rin” là minh chứng cho sức sống bền bỉ của di sản dân tộc.

Bề dày lịch sử

Với hơn 300 năm lịch sử, từ những làng chài ven biển đến thương hiệu quốc gia được yêu thích, hành trình của “giọt mắm rin” không chỉ là câu chuyện về nghề truyền thống mà còn là minh chứng cho sức sống bền bỉ của di sản dân tộc. Nói đến nước mắm Phan Thiết, không chỉ những người trong nước mà cả nước ngoài cũng biết hương vị đặc biệt thơm ngon đậm đà của nó.

Nhờ nghề làm nước mắm phát triển, đời sống ngư dân nơi đây những năm qua dần khởi sắc. Dù nhìn đơn giản, chỉ cần cá và muối mà không cần máy móc cầu kỳ, nhưng để tạo ra những giọt nước mắm thơm ngon, người làm nghề phải sở hữu kinh nghiệm dày dặn cùng những bí quyết riêng.

Quy trình sản xuất nước mắm truyền thống là minh chứng cho sự kiên nhẫn và khéo léo của ngư dân vùng biển này. Từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch, cá cơm xuất hiện nhiều, trong đó cá cơm than và cá cơm sọc tiêu được các nhà lều, cơ sở sản xuất nước mắm ưu tiên thu mua làm nguyên liệu ủ chượp. Cá cơm đánh bắt về được chọn lựa kỹ, sau đó đem trộn với muối theo tỷ lệ 3 cá 1 muối. Tiếp theo, những người làm nước mắm sẽ ủ mắm trong lu khạp, thùng gỗ và đem phơi ngoài trời suốt 12 – 18 tháng.

Du khách nếm thử hương vị nước mắm Phan Thiết.
Du khách nếm thử hương vị nước mắm Phan Thiết.

Không dùng hóa chất hay máy móc hiện đại, chỉ nhờ kinh nghiệm lâu đời và hơi thở của biển, người làm nghề tạo ra những giọt nước mắm màu nâu cánh gián, thơm lừng, với độ đạm từ 30 - 40 độ. Có lẽ nhờ cái nắng chói chang của xứ Phan đã mang lại hương vị thơm ngon đậm đà của nước mắm Phan Thiết nổi danh hàng trăm năm nay.

Thế nhưng, hành trình giữ vững thương hiệu nước mắm Phan Thiết cũng gặp nhiều trắc trở. Từng có giai đoạn, sự xuất hiện của các thể loại nước chấm công nghiệp đã tạo áp lực lớn về giá cả và chất lượng khiến nhiều cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống lúc ấy đối mặt với chi phí cao, cạnh tranh khốc liệt và nguy cơ “giả mạo” thương hiệu trên thị trường.

Có thời điểm, nghề làm nước mắm truyền thống ở Phan Thiết thu hẹp dần vì mua nguyên liệu khó khăn. Một số cơ sở chỉ tập trung vào sản xuất gia công cho các doanh nghiệp khác hoặc bán nước mắm thô, dẫn đến thương hiệu nước mắm Phan Thiết dần vắng bóng trên thị trường.

Di sản văn hóa phi vật thể

Nhiều sản phẩm nước mắm đạt chứng nhận OCOP 4 sao được người tiêu dùng đánh giá cao.
Nhiều sản phẩm nước mắm đạt chứng nhận OCOP 4 sao được người tiêu dùng đánh giá cao.

Tuy nhiên, năm 2023, tỉnh Bình Thuận (cũ) chính thức bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho nước mắm Phan Thiết, giúp sản phẩm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Từ đó, nhiều cơ sở sản xuất nước mắm trong tỉnh như tiếp thêm động lực thay đổi cách làm, đầu tư công nghệ, nhãn mác, kiểu dáng chai, marketing, quảng bá trên nền tảng số… nên những chai nước mắm đến tay người tiêu dùng không chỉ chất lượng, mà còn mang nhiều thông điệp quảng bá du lịch địa phương.

Không chỉ vậy, thương hiệu nước mắm Phan Thiết dần trở thành thân quen với người tiêu dùng trong, ngoài nước và được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 - 4 sao.

Ông Trương Quang Hiến - Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Phan Thiết cho biết: Trên chặng đường 25 năm thành lập và phát triển, hiệp hội đã quy tụ 48 hội viên, gồm 5 công ty cổ phần, 29 công ty TNHH, 1 doanh nghiệp tư nhân và 13 cơ sở sản xuất hộ gia đình. Hiện có 36 doanh nghiệp và cơ sở được cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý “Phan Thiết” cho sản phẩm nước mắm truyền thống.

Các hội viên cung cấp ra thị trường 22 - 23 triệu lít nước mắm mỗi năm, đạt doanh số gần 1.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho 400 lao động thường xuyên và hàng ngàn lao động thời vụ. Đồng thời tiêu thụ khoảng 22.000 - 23.000 tấn cá, giúp ngư dân duy trì bám biển và bảo vệ biển, đảo Tổ quốc.

Đặc biệt, nhiều thương hiệu nước mắm chỉ từ cơ sở nhỏ lẻ, truyền thống của gia đình nhưng đã có tính kế thừa qua nhiều thế hệ và phát triển mạnh mẽ trên thị trường nhờ nội lực như: nước mắm Bà Hai, Nam Thạnh Hương, Con Cá Vàng, Toàn Hương, nước mắm cá cơm Suchi... Ông Nguyễn Hữu Dũng - Giám đốc Công ty TNHH Nước mắm Bà Hai (phường Phú Thủy) chia sẻ thêm: “Gia đình tôi có truyền thống làm nghề sản xuất nước mắm hơn 50 năm, nhưng chủ yếu nhỏ lẻ.

“Chúng tôi không chỉ làm nước mắm mà còn gìn giữ hồn quê hương - nơi mỗi giọt mắm là một phần lịch sử." Ông Nguyễn Hữu Dũng - Giám đốc Công ty TNHH Nước mắm Bà Hai.

Từ năm 2003, tiếp nối nghề của mẹ, tôi tiếp quản xưởng sản xuất và phát triển dần, mở rộng thị trường. Sau nhiều nỗ lực, nước mắm Bà Hai đã đạt chuẩn OCOP 4 sao và được đông đảo người tiêu dùng tin tưởng. Nước mắm Phan Thiết ngày nay đa dạng về độ đạm, mỗi thương hiệu đều gắn với câu chuyện thăng trầm của làng nghề hơn 300 năm tuổi. Chúng tôi không chỉ làm mắm mà còn gìn giữ hồn quê hương – nơi mỗi giọt mắm là một phần lịch sử”.

Có thể thấy, trải qua nhiều thăng trầm, nước mắm Phan Thiết không chỉ là gia vị mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, là di sản văn hóa. Với sự chung tay của chính quyền, ngư dân và doanh nghiệp, thương hiệu nước mắm Phan Thiết vẫn đang vững bước trên hành trình giữ vững thương hiệu, hướng đến xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ và trở thành niềm tự hào của ẩm thực Việt./.

Minh Vân

Tin liên quan

Tin mới hơn

Nước mắm Phan Thiết và hành trình giữ vững thương hiệu
Nước mắm Phan Thiết và hành trình giữ vững thương hiệu
OVN - Phan Thiết là 1 trong 6 vùng sản xuất nước mắm nổi tiếng trong cả nước. Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay, nước mắm Phan Thiết vẫn lặng lẽ khẳng định vị thế của mình như một biểu tượng văn hóa và ẩm thực Việt Nam.

Tin khác

Gốm Chu Đậu tự hào với 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao
Gốm Chu Đậu tự hào với 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao
OVN - Gốm Chu Đậu – thương hiệu Quốc gia của Việt Nam vừa vinh dự có 5 sản phẩm tiêu biểu đạt chứng nhận OCOP 5 sao cấp Quốc gia. Đây là cột mốc quan trọng, khẳng định vị thế của dòng gốm truyền thống trên bản đồ văn hóa và kinh tế.
Gạo đặc sản Cần Đước khẳng định thương hiệu với chứng nhận OCOP
Gạo đặc sản Cần Đước khẳng định thương hiệu với chứng nhận OCOP
OVN - Nhờ lợi thế thổ nhưỡng đặc trưng, gạo Cần Đước (Long An) nổi tiếng với hương vị thơm ngon, dẻo ngọt. Hộ kinh doanh Bảy Sánh đã góp phần đưa các loại gạo đặc sản nơi đây đạt chứng nhận OCOP 3 sao, khẳng định thương hiệu và vươn xa thị trường.
Đặc sản yến sào Cù Lao Ré  từ biển đảo Quảng Ngãi
Đặc sản yến sào Cù Lao Ré từ biển đảo Quảng Ngãi
LNV - Với khí hậu nhiệt đới gió mùa, đường bờ biển dài và nguồn thức ăn dồi dào từ đại dương tạo nên môi trường sống lý tưởng, Quảng Ngãi đã trở thành vùng đất được thiên nhiên ưu ái cho loài chim yến. Nhờ lợi thế đặc thù, nguồn tổ yến địa phương luôn có chất lượng vượt trội, nhận nhiều đánh giá tích cực bởi người tiêu dùng. Đây cũng chính là động lực để Công ty TNHH XNK Yến Sào Cù Lao Ré lựa chọn phát triển sản phẩm ngay trên mảnh quê hương.
Miến dong Na Rì - đặc sản nổi tiếng được người tiêu dùng ưa chuộng
Miến dong Na Rì - đặc sản nổi tiếng được người tiêu dùng ưa chuộng
OVN - Miến dong Na Rì được coi là sản vật của tỉnh Thái Nguyên, sản phẩm đã khẳng định được giá trị và chất lượng trên thị trường, được người tiêu dùng ưa chuộng. Trong thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cho sản phẩm và đẩy mạnh xuất khẩu.
Nước mắm Huỳnh Khoa – Hương vị An Giang chạm chuẩn OCOP 5 sao
Nước mắm Huỳnh Khoa – Hương vị An Giang chạm chuẩn OCOP 5 sao
OVN - An Giang – vùng đất đầu nguồn sông Cửu Long không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc hùng vĩ của núi non, rừng tràm và những cánh đồng lúa bạt ngàn, mà còn lưu giữ trong mình kho tàng ẩm thực độc đáo. Giữa muôn vàn sản vật địa phương, nước mắm Huỳnh Khoa được xem là một “đặc sản tinh túy”, mang hương vị đậm đà của phù sa, của lao động cần mẫn và tình yêu quê hương.
Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
LNV - Những năm gần đây, Hợp tác xã (HTX) Thảo Đường Vinh, xã Thạch An đi đầu trong lĩnh vực đưa cây cỏ ngọt (Stevia rebaudiana) vào trồng thử trên địa bàn tỉnh. Đến nay, cây cỏ ngọt đã dần khẳng định là một cây trồng phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần tạo việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, nhất là ở các xã vùng cao, biên giới.
Thịt chua Lâm Tin - vị Mường Vang lên men từ ký ức
Thịt chua Lâm Tin - vị Mường Vang lên men từ ký ức
OVN - Từ chỗ chỉ là món ăn dân dã gắn liền với những ngày lễ, Tết của người Mường, thịt chua nay đã vươn lên thành đặc sản OCOP, mang thương hiệu của vùng đất Lạc Sơn, Hòa Bình (cũ), nay thuộc Phú Thọ. Trong số đó, thịt chua Lâm Tin - khởi nguồn từ căn bếp nhỏ của một hộ gia đình, đang dần ghi dấu trên bản đồ ẩm thực địa phương nhờ hương vị đặc trưng, sự đầu tư nghiêm túc và giá trị văn hóa Mường được gìn giữ.
Nước mắm Phú Khương khẳng định thương hiệu trên thị trường
Nước mắm Phú Khương khẳng định thương hiệu trên thị trường
OVN - Nước mắm Phú Khương, sản phẩm của Hợp tác xã (HTX) Thu mua, chế biến thủy hải sản Phú Khương, đã khẳng định được vị thế trên thị trường, đặc biệt là ở Hà Tĩnh.
Tinh hoa chè Tân Cương trên hành trình hội nhập
Tinh hoa chè Tân Cương trên hành trình hội nhập
OVN - Sáp nhập địa giới hành chính mở ra cơ hội mới cho vùng đất Tân Cương, Thái Nguyên. Từ lợi thế trồng chè truyền thống, nơi đây đang mạnh mẽ thúc đẩy mô hình du lịch nông nghiệp gắn với văn hóa trà, nâng tầm thương hiệu chè Tân Cương vươn ra thế giới.
Bánh phồng tôm Cái Bát – Món quà từ thiên nhiên vùng đất Mũi
Bánh phồng tôm Cái Bát – Món quà từ thiên nhiên vùng đất Mũi
OVN - Sản phẩm bánh phồng tôm Cái Bát được các xã viên HTX Chế biến thương mại Dịch vụ nuôi trồng thủy sản Cái Bát làm từ những con tôm tươi có chứng nhận hữu cơ, được lựa chọn và chế biến bới bàn tay của những người phụ nữ lành nghề, đem đến hương vị thơm ngọn, đậm đà, góp phần làm cho những bữa ăn trở nên ngon lành ấm áp, những bữa tiệc trở nên thịnh soạn và hấp dẫn hơn.
Táo Bàng La: Đặc sản trái mùa của người dân đất Cảng
Táo Bàng La: Đặc sản trái mùa của người dân đất Cảng
OVN - Nếu như trước đây, táo muối chỉ có một vụ chính vào mùa động và được bắt đầu từ tháng 11 âm lịch kéo dài đến hết năm, thì giờ đây người dân đất Cảng còn được thưởng thức loại quả đặc sản này vào mùa hạ với hương vị thanh ngọt, đậm đà khác hẳn với các loại táo ở nơi khác.
Ô mai Bách Hương Xuân: Từ ô mai truyền thống đến sản phẩm OCOP 4 sao
Ô mai Bách Hương Xuân: Từ ô mai truyền thống đến sản phẩm OCOP 4 sao
OVN - Ô mai từ lâu nay là thức quà độc đáo của Hà Nội. Món ăn vặt này đã trở thành biểu tượng ẩm thực của Hà thành, gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ. Và từ những quả ô mai truyền thống, nay sản phẩm ô mai của Bách Hương Xuân (xã Cao Viên, TP Hà Nội) đã có thương hiệu và đạt chuẩn sản phẩm OCOP 4 sao - là sản phẩm ô mai duy nhất của TP Hà Nội đạt được chứng nhận này.
Quảng Ngãi: Tỏi Lý Sơn – “Vàng trắng” từ biển đảo Nam Trung Bộ
Quảng Ngãi: Tỏi Lý Sơn – “Vàng trắng” từ biển đảo Nam Trung Bộ
OVN - Đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) từ lâu nổi tiếng với cây tỏi – gia vị tạo nên những món ăn ngon, ngoài ra còn rất giàu giá trị dược liệu. Trong bối cảnh nền nông nghiệp Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hội nhập quốc tế, “vàng trắng” miền biển đảo Nam Trung Bộ, đặc biệt tỏi trắng Lý Sơn, sản phẩm đạt OCOP 5 sao từ Công ty TNHH TM & DV Phú Sinh tiếp tục khẳng định chất lượng, tiềm năng xuất khẩu vượt trội.
Mây tre đan Đức Phong chinh phục thế giới
Mây tre đan Đức Phong chinh phục thế giới
OVN - Chỉ với những sợi mây, nan tre mộc mạc, Công ty TNHH Đức Phong đã làm nên kỳ tích, dòng sản phẩm của họ đã có mặt tại nhiều nước trên thế giới.
Trà Phúc - Lộc - Thọ SADU: Tinh hoa dược liệu Việt hội tụ cùng chuẩn mực quốc gia trên hành trình OCOP 5 sao
Trà Phúc - Lộc - Thọ SADU: Tinh hoa dược liệu Việt hội tụ cùng chuẩn mực quốc gia trên hành trình OCOP 5 sao
OVN - Vượt qua hàng trăm sản phẩm thảo dược trên thị trường, bộ ba trà dược liệu Phúc - Lộc - Thọ mang thương hiệu SADU của Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Thăng Long đã tạo dấu ấn đặc biệt khi trở thành ba sản phẩm trà duy nhất của Hà Nội đạt chứng nhận OCOP 5 sao đợt 1 năm 2025 cấp quốc gia - danh hiệu cao nhất trong Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) do Chính phủ phát động. Đây không chỉ là minh chứng cho chất lượng vượt trội, mà còn khẳng định tầm vóc của một thương hiệu Việt trên hành trình bảo tồn, nâng tầm và quốc tế hóa tinh hoa cây thuốc Nam.
Tin mới Đọc nhiều
Giao diện di động