Hà Nội: Khám phá Lễ hội truyền thống làng nghề Phú Thượng
18:59 | 30/01/2023
OVN - Từ mùng 8 đến mùng 11 tháng Giêng hàng năm, hòa cùng không khí Tết đang ngập tràn trên khắp các tỉnh thành trên cả nước Việt Nam, người dân làng Phú Gia thuộc phường Phú Thượng (quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội) lại nô nức chuẩn bị cho ngày khai hội đình làng Phú Gia.
Ấn tượng lễ hội thổi xôi làng Phú Thượng
Phú Thượng là địa phương có bề dày lịch sử của quận Tây Hồ với nhiều đặc sắc văn hoá, trong đó lễ hội xôi là một lễ hội văn hóa truyền thống phản ánh ước vọng của người dân về một cuộc sống no đủ, sung túc được duy trì hàng năm.
Xôi Phú Thượng mang đậm nét văn hóa ẩm thực của người Hà Nội thanh lịch (Ảnh: HNM)
Làng nghề xôi Phú Thượng được hình thành và phát triển qua hàng thế kỷ. Nhờ dòng nước mát và phù sa cổ màu mỡ của dòng Nhị Hà mà Phú Thượng xưa có cánh đồng lúa trù phú, phì nhiêu. Mỗi khi vào mùa, hương lúa thơm ngát triền đê sông Hồng… Từ những cánh đồng màu mỡ này, người dân Phú Thượng trồng được hai loại gạo thượng hạng là nếp cái hoa vàng và nếp dâu keo để đồ xôi. Cứ vào lúc chiều muộn hay sáng sớm, chỉ đến đầu làng Gạ (Kẻ Gạ, tức làng Phú Gia nằm bên bờ Nam sông Hồng, nay thuộc phường Phú Thượng, quận Tây Hồ), đã thấy hương xôi nếp lan tỏa khắp làng trên xóm dưới.
Trải qua quá trình lao động cần cù, sáng tạo, đến nay người dân làng Gạ nói riêng và Nhân dân phường Phú Thượng nói chung đã tiếp tục giữ gìn và phát triển nghề. Xuất phát từ niềm đam mê và tình yêu nghề, các nghệ nhân rất công phu từ khâu chọn nguyên liệu đến khâu chế biến để tạo ra thành phẩm xôi Phú Thượng bóng, no tròn, dẻo ngon mang đậm nét văn hóa ẩm thực của người Hà Nội thanh lịch.
Làng xôi Phú Thượng nổi tiếng với các loại xôi vừng dừa, xôi xéo, xôi lạc, xôi vò, xôi ngô, xôi ngũ sắc… (Ảnh: HNM)
Xôi Phú Thượng ngày càng phát triển đa dạng, chất lượng dịch vụ nâng cao, đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của khách hàng. Trước đây, xôi Phú Thượng chủ yếu là đậu xanh và xôi gấc thì ngày nay, xôi Phú Thượng đã phong phú hơn với những loại mới phục vụ thị hiếu ngày càng tinh tế của thực khách như: Xôi vừng dừa, xôi xéo, xôi lạc, xôi vò, xôi ngô, xôi ngũ sắc…
Sản phẩm xôi Phú Thượng được quảng bá thông qua các hội chợ, triển lãm du lịch. Đặc biệt, xôi Phú Thượng được lựa chọn là 1 trong 9 món ăn của Thủ đô Hà Nội phục vụ tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, qua đó góp phần từng bước khẳng định thương hiệu của làng nghề xôi Phú Thượng đến thị trường trong nước và quốc tế.
Đặc biệt, ngày 18/2/2019, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ đã có quyết định số 11816/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu Xôi Phú Thượng.
Đặc sắc lễ hội đình Phú Gia
Lễ hội đình Phú Gia tại phường Phú Thượng mang ý nghĩa văn hóa tâm linh sâu sắc, gợi nhắc con cháu nhớ về cội nguồn của truyền thống ông cha, tỏ lòng biết ơn các bậc tiền nhân đã có công mở mang bờ cõi, có công khai làng, lập ấp mang lại cuộc sống ổn định và ấm no cho nhân dân. Ngoài ra, Lễ hội đình Phú Gia còn để tưởng nhớ Thành hoàng làng Trần Khai Nguyên - vị tướng tài ba dưới thời vua Hùng Vương đời thứ 6 đã góp công đánh giặc giữ nước
Theo thông lệ hằng năm đến ngày 8/1 (âm lịch), người dân trong làng Phú Gia lại mở hội để tưởng nhớ tới Ngài, đây là nét văn hóa truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của người Việt. Lễ hội đền Phú Gia bao gồm các nghi thức: Lễ tế thần, Dâng hương rước kiệu, thổi xôi, ca hát, đấu võ, chọi gà… Lễ mở cửa bắt đầu từ sáng sớm ngày 8/1, các cụ ông trong đội tế lễ làm lễ Bao Sái (lau tượng).
Từ lúc 7:00 ngày 9/1(âm lịch), sẽ diễn ra Lễ rước nước với màn dâng lễ được thực hiện với sự tham gia của các cụ ông, cụ bà trong trang phục lễ hội truyền thống cùng người dân trong vùng và du khách thập phương đổ về dự Lễ hội đình Phú Gia. Nghi lễ rước nước từ đình Phú Gia xuống bến được tiến hành ngay sau đó.
Thực hiện các nghi thức của lễ rước nước (Ảnh: VCĐ)
Chèo thuyền ra giữa sông Hồng để lấy nước nằm trong nghi thức lễ rước nước tại lễ hội (Ảnh: VCĐ)
Đoàn rước nước bao gồm: đội múa rồng, đội đánh trống, đánh chiêng, đội cầm vũ khí sẽ cầm gươm hầu, bát bửu, chấp kích; đội khiêng chĩnh (chóe) để đựng nước; 2 đội nhạc lễ: bát âm, đồng văn (trống); đội cấm vệ quân hầu Thánh sẽ lần lượt xuống thuyền, rồi từ từ chèo ra giữa sông Hồng để lấy nước. Biểu dương sức mạnh đoàn kết làng xã, sự gắn kết tình cảm cộng đồng, biểu hiện ước muốn cầu mùa, cầu nước, cầu nhân khang vật thịnh, phong đăng hòa cốc, mong cầu quốc thới dân an.
Ngày 10/1 (âm lịch) chính thức là ngày bước vào Lễ hội đình Phú Gia, từ 6:00 sáng chiêng trống đã nổi lên báo hiệu lễ hội đã bắt đầu, các đoàn đại biểu và nhân dân trong vùng cùng vào dâng hương lễ bái. Sau đó đến đội tế chính của làng bao gồm 8 người mặc áo xanh, người chủ tế sẽ đeo “Bối tử” và chân đi hia. Nghi lễ ở Lễ hội đình Phú Gia được diễn ra trong không khí trang nghiêm, thành kính trong tiếng nhạc bát âm gồm ba “chầu tế” dâng hương, dâng rượu và dâng trà để tế Nhập tịch.
Lễ hội đình Phú Gia, người dân và du khách được tham gia phần lễ, chơi vui hết mình ở phần hội (Ảnh: HNM)
Chiều bắt đầu từ 14:00, các đội dâng hương nữ sẽ tổ chức các nghi lễ: tuần hương, rượu, trà, sau đó người dân trong vùng và khách thập phương vào tế lễ Thánh. Lễ tế buổi tối sẽ bắt đầu từ 20:00 là buổi lễ tế cuối cùng được đánh giá rất quan trọng, đó là Lễ đêm trung diễn ra trong không khí trang nghiêm do đội tế nam đảm nhiệm. Sau phần lễ sẽ đến phần hội giúp người dân cùng hòa mình vui chơi giải trí với các trò chơi dân gian như: diễn xướng văn nghệ tạo lên không khí sôi động, hát chèo, hát quan họ, diễn các tích cổ, chọi gà, đánh cờ bỏ.
Ngày 11/1 (âm lịch) ngày cuối cùng của Lễ hội đình Phú Gia, buổi sáng dân làng, du khách và các đội tế tập trung tại sân đình Phú Gia để cùng chứng kiến Lễ tế hạ hội chính thức khép lại Lễ hội đình Phú Gia. Trong khi tham dự Lễ hội đình Phú Gia, du khách được tham gia phần lễ, chơi vui hết mình ở phần hội và ở đây còn kết hợp quảng bá đặc sản làng quê như chè xôi, bánh đa kê, bánh trôi bánh chay và một số bánh truyền thống của làng nghề Phú Thượng.
Bài và ảnh TH: Kiệt Vũ
Tin mới hơn
OVN - Làng Găng (nay gọi là HTX mật mía làng Găng) thuộc xã Nghĩa Hưng, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, là làng nghề truyền thống làm mật mía từ lâu đời. Mật mía ở đây có hương vị thơm ngon, sánh dẻo, màu cánh cam tự nhiên nên được rất nhiều người “sành ẩm thực” ưa chuộng.
OVN - Công ty CP Ong mật Việt Ý ở phường Cộng Hòa (Chí Linh) là một trong những doanh nghiệp đầu tiên tìm cách khai thác các sản phẩm từ ong mật tự nhiên. Công ty CP Ong mật Việt Ý có 5 sản phẩm OCOP 3 sao, là đơn vị sở hữu nhiều sản phẩm OCOP nhất tại TP Chí Linh.
OVN - Đối với chủ thể OCOP tham gia các đoàn xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP ra nước ngoài cần được lựa chọn đảm bảo đúng đối tượng, sản phẩm phù hợp với thị trường, mục đích chuyến đi và cần có sự luân phiên để nhiều chủ thể được tham gia…
OVN - Từng bị lãng quên trong nhiều năm, cây tiêu bản địa ở xã Bình Quế, huyện Thăng Bình (tỉnh Quảng Nam) đang được phục hồi và phát triển theo hướng hàng hóa, gắn với mục tiêu nâng cao thu nhập từ kinh tế vườn. Từ mô hình nhỏ lẻ trong dân, đến nay tiêu Bình Quế đã có vùng nguyên liệu tập trung, có tổ chức thu mua, có thương hiệu bước đầu và được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.
OVN - Trải qua hơn 20 năm miệt mài theo đuổi đam mê chế tác đồ gỗ mỹ nghệ, anh Nguyễn Thanh Trí (ngụ ấp Tân Thới, xã Tân Phú) đã thành lập cơ sở Đồ gỗ Anh Khôi, nơi sản xuất ra những sản phẩm mỹ nghệ từ gỗ mang đậm dấu ấn sáng tạo. Trong số đó, hai sản phẩm “Tranh chữ gỗ thư pháp” và “Lục bình gỗ tự nhiên” đã được công nhận sản phẩm OCOP hạng 3 sao là minh chứng cho sự nỗ lực và thành công của anh.
OVN - Dám nghĩ, dám làm, phát huy tinh thần xung kích của tuổi trẻ, Đào Thái Sơn đã mạnh dạn thay đổi suy nghĩ, cách làm, mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nấm tại trang trại của gia đình. Nấm sò của trang trại đã trở thành sản phẩm OCOP 3 sao, có thương hiệu, được thị trường đón nhận.
Tin khác
OVN - Mật ong bản Dao sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao của Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp bản Dao Thống Nhất (TP Hòa Bình, tỉnh Hoà Bình) được bày bán tại các địa điểm, quầy hàng trưng bày sản phẩm OCOP trên địa bàn thành phố Hòa Bình với mẫu mã, hình thức đẹp mắt...
OVN - Hội đồng đánh giá và phân hạng sản phẩm OCOP cấp Trung ương vừa công nhận thêm 28 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao cấp Quốc gia. Trong đó, nhóm thực phẩm chiếm đa số với 21 sản phẩm, tiếp đến là nhóm dược liệu 2 sản phẩm, du lịch 2 sản phẩm, đồ uống 2 sản phẩm và thủ công mỹ nghệ 1 sản phẩm. Hậu Giang tự hào có 3 sản phẩm xuất sắc đạt danh hiệu này.
OVN - Thác Dải Yếm, phường Mường Sang, thị xã Mộc Châu (tỉnh Sơn La), tiếng Thái gọi là “Sai Peng” nghĩa là “sợi yêu”. Còn suối nơi dòng thác chảy xuống được gọi là suối Hò Hẹn. Thác nước đổ trắng xóa, tạo nên khung cảnh vừa hùng vĩ, vừa nên thơ, bình yên, thư thái. Với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp gắn với câu chuyện tình yêu lãng mạn của đôi nam nữ.
OVN - Trong những năm qua, việc triển khai Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) trên địa bàn huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu) đã khơi dậy tiềm năng, lợi thế của nông sản địa phương, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân; thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển.
OVN - Ẩn mình giữa những ngọn đồi trung du xanh ngát của huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, sâm nam núi Dành đang dần khẳng định vị thế của mình, không chỉ là cây dược liệu quý mà còn là biểu tượng cho sự phát triển bền vững của địa phương. Với giá trị dược liệu quý giá, gắn với lịch sử, văn hóa lâu đời, cùng triển vọng kinh tế vượt bậc, sâm nam núi Dành xứng đáng được gọi là “vàng xanh” của đất Bắc Giang.
OVN - Khi xuân về, giữa bao món ngon “cao lương mỹ vị”, dưa kiệu Hòa Nhơn – món ăn giản dị nhưng đầy thi vị – vẫn luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người dân quê. Không cầu kỳ, không phô trương, những củ kiệu muối chua giòn tan hòa quyện với chút ngọt thanh của giấm đường và cay nồng đặc trưng đã tạo nên một hương vị khó quên. Đây không chỉ là món ăn, mà còn là ký ức, là tình yêu quê hương đậm sâu trong tâm trí mỗi người con xa xứ.
OVN - Thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), nhiều địa phương trong tỉnh Bình Phước đã khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế từ các sản phẩm nông sản đặc trưng nhằm thúc đẩy sản xuất hàng hóa, đột phá tiềm năng nông thôn, từng bước nâng vị thế, giá trị của sản phẩm được công nhận.
OVN - Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, đến nay, huyện Đan Phượng đã có 100 sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được UBND thành phố Hà Nội công nhận.
OVN - Bao năm qua cây lạc là cây quan trọng ở vùng đất Diễn Châu, Nghệ An. Mùa xuân đi qua đây cánh đồng lạc phủ trắng ni lông với muôn triệu mầm lạc vươn đón nắng. Nhà nhà trồng lạc, tới mùa gọi nhau mua bán lạc.
OVN - Nhận thấy tiềm năng dược liệu của Bắc Kạn, Công ty Cổ phần Công nghệ dược liệu Bắc Hà đã đầu tư nghiên cứu, chiết xuất hoạt chất quý từ cây dược liệu, đưa 3 sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia.
OVN - Nhắc đến nước mắm Phan Thiết nói riêng và Bình Thuận nói chung, không chỉ những người trong nước mà cả nước ngoài đều tấm tắc khen hương vị đặc biệt thơm ngon, đậm đà khi đã một lần dùng thử. Có lẽ nhờ bí quyết ủ chượp và chiều dài lịch sử hơn 300 năm, đã kết tinh nên thương hiệu nước mắm Phan Thiết.
OVN - Mang trọn hương vị cà-phê Arabica đặc trưng của núi rừng với nồng nàn hương hoa quả, thảo mộc, vị chua thanh xen lẫn với vị đắng nhẹ, cùng chút ngọt ngào hậu vị kéo dài êm ái, cà-phê Bích Thao đã trở thành sản phẩm đầu tiên của tỉnh Sơn La được chứng nhận OCOP 5 sao quốc gia. Với quy trình sản xuất sạch, cà-phê Bích Thao có thể đáp ứng mọi nhu cầu riêng, từ mùi vị đến tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu. Đặc biệt, sản phẩm là thành quả từ chính bàn tay, khối óc và ước mơ của một Hợp tác xã (HTX) nhỏ bé ở vùng đất nơi dẻo cao Tây Bắc này.
OVN - Tại đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu Doanh nhân Trái đất 2024, chị Nguyễn Thị Thúy Hằng, số báo danh 099 đến từ Hải Dương đã xuất sắc giành ngôi vị Á hậu 2. Thành tích này không chỉ là sự công nhận vẻ đẹp hình thể mà còn là tôn vinh tài năng và bản lĩnh của một nữ doanh nhân hiện đại.
OVN - Hợp tác xã (HTX) Hoàng Nam Phát, thành lập vào tháng 3 năm 2019, đã và đang trở thành một điển hình tiên tiến trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp chất lượng cao tại Việt Nam. Dưới sự dẫn dắt của ông Hồ Việt Hoàn – Giám đốc HTX – đơn vị không chỉ phát triển mạnh mẽ tại địa phương mà còn mở rộng quy mô và khẳng định tên tuổi trên thị trường quốc tế.
OVN - Trong hơn một thập kỷ hoạt động và phát triển, Công ty TNHH Một Thành Viên Phương Khiêm đã khẳng định được vị thế trong lĩnh vực sản xuất đồ uống truyền thống. Từ những sản phẩm đầu tiên mang đậm hồn quê, đến các dòng rượu cao cấp đạt chuẩn OCOP, công ty đã và đang tiếp tục đóng góp không nhỏ vào việc bảo tồn và phát triển giá trị nông sản Việt.
