Sản phẩm OCOP sơn mài Hạ Thái chinh phục thị trường quốc tế

Người dân Hạ Thái không biết chính xác làng nghề sơn mài hình thành từ khi nào, chỉ biết rằng, qua hai bức hoành phi câu đối sơn son thếp vàng bằng sơn mài được thờ trong đình làng Hạ Thái, thì nghề sơn mài được xác định có ở đây từ thế kỷ XVII.

Lúc đó, làng mới chỉ có nghề sơn đồ nét, được trọng dụng vì có nhiều nghệ nhân tài hoa, khéo léo. Chính vì chuyên nghề gia công đồ cho vua quan lúc bấy giờ nên người ta gọi nơi đây là làng nghề "dâng vua".

Những năm 30 của thế kỷ trước, phường sơn son thếp vàng Hạ Thái có nhiều đổi thay lớn trong quá trình giao lưu cải biến văn hóa Đông - Tây. Những họa sĩ Việt Nam đầu tiên học Trường Mỹ thuật Đông Dương đã tìm tòi, phát hiện thêm vật liệu màu khác như vỏ trứng, ốc, cật tre…; đặc biệt là đưa thêm kỹ thuật mài để tạo nét độc đáo. Thuật ngữ sơn mài và tranh sơn mài xuất hiện từ đó.

Theo những người thợ sơn Hạ Thái, mỗi sản phẩm sơn mài, dù chỉ bé nhỏ như chiếc chén, bát, lọ hoa hay "tầm cỡ" như bức tranh… đều đòi hỏi sự công phu, cầu kỳ, tỉ mỉ, điêu luyện trong từng khâu, từng công đoạn. Người dân Hạ Thái đã phát triển nhiều sản phẩm sơn mài đa dạng và xuất khẩu tới nhiều nước trên thế giới.

Tham gia Chương trình OCOP, sản phẩm sơn mài Hạ Thái được xếp hạng 3 sao, 4 sao, tiềm năng lên 5 sao. Điển hình là 2 sản phẩm: Hộp sơn mài khảm trai và hộp sơn mài gắn sừng của Công ty cổ phần Sản xuất và Dịch vụ thương mại An Huy được UBND thành phố Hà Nội xếp hạng OCOP 4 sao.

Giám đốc Công ty cổ phần Sản xuất và Dịch vụ thương mại An Huy Đỗ Hùng Chiêu thông tin, để phát triển và mở rộng thị trường, năm 2011, công ty được thành lập, sản xuất thêm các mặt hàng: Khay, hộp, bát, đĩa, bình hoa... với chất liệu gỗ MDF, gỗ dán Đài Loan.

Sản phẩm sơn mài cũng mở rộng trên nhiều chất liệu tre, giấy ép, gốm sứ; vỏ trứng, vỏ trai; sừng trâu; bạc, vàng… “Để có sản phẩm sơn mài hoàn hảo phải trải qua 15 công đoạn khác nhau; với nguyên liệu là sơn tự nhiên, sơn hạt điều, đất phù sa sông Hồng, bột đá, mùn cưa. Riêng khâu làm vóc phải trải qua 9 lần sơn, mỗi lần sơn là một lần mài nhẵn. Liên tục như vậy, vừa sơn, vừa mài, 9 lượt mới hoàn thành một sản phẩm. Sau phần cốt vóc, đến phần trang trí mỹ thuật, phải tùy đề tài để trang trí, sử dụng vỏ trứng, vỏ trai, vỏ ốc; sừng trâu, hay bạc, vàng… Khi vẽ trang trí xong, được phủ sơn bóng 2 lần và tiếp tục đánh bóng sản phẩm cho đến khi đạt chuẩn”, ông Chiêu chia sẻ.

Với kỹ thuật tỉ mỉ, lòng yêu nghề, người dân làng nghề sơn mài Hạ Thái đã tạo ra nhiều sản phẩm đặc biệt, chinh phục nhiều nước trên thế giới. Lấy nét đặc trưng là chất liệu hội họa độc đáo của Việt Nam, làng Hạ Thái thu hút nhiều khách du lịch đến tìm hiểu, trải nghiệm. Làng nghề sơn mài Hạ Thái trở thành địa chỉ có uy tín với bạn hàng trong nước, quốc tế; sản phẩm sơn mài Hạ Thái đã có mặt ở nhiều quốc gia, như: Anh, Pháp, Nga, Mỹ, Tây Ban Nha, Australia, Italia, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Được đánh giá và xếp hạng OCOP 3 sao, 4 sao, nhiều sản phẩm sơn mài Hạ Thái có cơ hội mở rộng thị trường, thúc đẩy làng nghề phát triển. Cùng với đó, Hạ Thái còn phát triển mô hình du lịch làng nghề. Đến với Hạ Thái, du khách không chỉ được nghe về lịch sử làng nghề, mà còn tham gia quy trình sản xuất cùng nhiều hoạt động thú vị khác.