Thừa Thiên Huế: Tập trung xây dựng bún Vân Cù thành sản phẩm OCOP chủ lực của địa phương

Làng bún Vân Cù, thuộc xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế, nổi tiếng với lịch sử gần 500 năm hình thành và phát triển. Vào năm 2014, làng nghề này được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế công nhận là làng nghề truyền thống, khẳng định giá trị văn hóa và kinh tế của nghề làm bún tại địa phương. Đặc biệt, vào cuối năm 2024, người dân Vân Cù đón nhận tin vui khi “Nghề làm bún Vân Cù” chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Trước đây, tất cả các công đoạn làm bún đều được thực hiện thủ công, gây tốn kém nhiều thời gian và công sức, nhưng sản lượng thấp và khó đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngày nay, để đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao năng suất, nhiều hộ gia đình tại làng đã đầu tư máy móc, áp dụng dây chuyền sản xuất khép kín, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh và chất lượng. Tuy nhiên, để giữ được hương vị thơm ngon, dai mềm đặc trưng của bún Vân Cù, người dân vẫn duy trì một số công đoạn thủ công và bí quyết gia truyền.

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên chất lượng của sợi bún Vân Cù là khâu ngâm gạo và pha bột. Người dân địa phương chia sẻ rằng, để bún không bị chua, trong quá trình ngâm gạo, cần thêm một lượng muối hạt vừa phải. Ngoài ra, để sợi bún đạt độ dai mềm vừa phải, bột lọc (tinh bột sắn) được pha vào bột gạo, và tuyệt đối không sử dụng hóa chất hay chất bảo quản.

Hiện nay, các cơ sở sản xuất tại làng cung cấp hàng chục tấn bún mỗi ngày cho thị trường, với mỗi hộ sản xuất trung bình 2-3 tạ, thậm chí có những hộ đạt sản lượng 5-6 tạ bún mỗi ngày. Nghề làm bún không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định mà còn tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương.

UBND xã Hương Toàn đang tích cực hỗ trợ để đưa bún Vân Cù trở thành sản phẩm chủ lực của địa phương theo chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm). Bên cạnh đó, các biện pháp như tuyên truyền, vận động người dân kết hợp kinh nghiệm truyền thống với ứng dụng khoa học kỹ thuật đang được triển khai nhằm đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ, không chỉ trong tỉnh mà còn ra các khu vực khác.

Với việc được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, nghề làm bún Vân Cù không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra cơ hội phát triển, đưa đặc sản truyền thống này vươn xa hơn trong tương lai.