Làng dệt lụa Nha Xá: Ngàn năm thắp sáng ngọn lửa nghề
14:53 | 17/01/2022
OVN - Nằm sát triền đê sông Hồng thơ mộng, Làng dệt lụa Nha Xá (xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, Hà Nam) giống như nhiều làng quê thanh bình khác của vùng đồng bằng Bắc bộ, vẫn đang miệt mài duy trì vốn nghề truyền thống suốt ngàn năm để làm đẹp cho đời.
Làng dệt lụa Nha Xá - Sức sống ngàn năm
Theo lời kể của các nghệ nhân Làng dệt lụa Nha Xá: Tương truyền khi xưa vị danh tướng nhà Trần là Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư có đi thuyền qua đây, thấy đất tốt, dân lại nghèo nên ông đã chỉ cho dân cách trồng dâu, ươm tơ và dệt lụa.
Làng dệt lụa Nha Xá đã có tuổi đời hàng ngàn năm (Ảnh: ST)
Nghe lời chỉ dạy của Người, người dân Làng dệt lụa Nha Xá đã làm ra rất nhiều tấm lụa đẹp, cung ứng cho dân trong làng, trong tổng. Rồi tiếng lành đồn xa, thương lái tìm đến cũng nhiều. Có thời kỳ, làng có cả nghề gánh lụa thuê ra sông Hồng đưa lên thuyền chuyển về kinh thành và phân phối đi khắp nơi. TRải qua bao năm tháng gìn giữ lửa nghề, tính đến nay, làng Làng dệt lụa Nha Xá cũng ngót nghìn năm tuổi.
Cũng theo các nghệ nhân chia sẻ, để có được một tấm lụa ưng ý, người ta phải làm tơ, quay tơ, rồi mới đưa qua máy dệt. Tấm lụa mộc dệt xong lại đem ra nhuộm màu, rồi cán khô nữa mới xong xuôi. Mỗi công đoạn đều có cách làm riêng, rất kỳ công và tỉ mỉ, đòi hỏi người thợ phải thật chuyên tâm, tinh tường.
Ngày nay, Làng nghề dệt lụa Nha Xá không còn trồng dâu, nuôi tằm như xưa mà chủ yếu sử dụng nguồn nguyên liệu dệt từ Nhà máy tơ Lâm Đồng. Với nguồn hàng đầu vào, đầu ra ổn định, chất lượng tơ bảo đảm, mỗi tháng, Làng nghề cho ra đời khoảng 1.200 – 1.500 mét lụa, trong đó có 50% là lụa hoa, 50% là lụa trơn và các sản phẩm khác.
Bền bỉ gìn giữ ngọn lửa nghề
Nếu có dịp về thăm làng lụa Nha Xá, sẽ không khó bắt gặp cảnh già trẻ, gái trai mỗi người một việc, cùng tiếng máy dệt vang lanh canh đều đặn khắp các con ngõ nhỏ, tạo nên sự nhộn nhịp nhưng rất đỗi mộng mơ của làng nghề này.
Làng dệt lụa Nha Xá lúc nào cũng đông vui, nhộn nhịp tiếng canh cửi (Ảnh: ST)
Nghệ nhân Lê Thanh Sơn chia sẻ: “Làng dệt lụa Nha Xá lúc nào cũng đông vui, nhộn nhịp. Có hàng chục nghệ nhân đang làm ra những sản phẩm chau chuốt, bắt mắt, thể hiện độ khéo léo tài hoa. Họ cùng những thợ Làng nghềkhác đang làm ra những sản phẩm mang đậm bản sắc truyền thống nhưng cũng không kém phần tinh tế hiện đại. Đồng thời đây cũng là việc bảo tồn và phát huy sự độc đáo của văn hóa truyền thống”…
Theo thống kê của UBND xã Mộc Nam, Làng dệt lụa Nha Xá hiện có 140 hộ sản xuất, kinh doanh lụa. Trong đó có các hộ dệt thô hoặc tham gia vào các công đoạn khác, có người chỉ chuyên làm khăn, có người chuyên dệt thô, thậm chí chỉ sắm máy rồi ngồi nhà dệt thuê hưởng công như lối làm khoán, dệt được bao nhiêu hưởng bấy nhiêu.
Nghề dệt lụa Nha Xá đã và đang mang lại thu nhập ổn định cho hàng nghìn người dân trong toàn xã. Từ đó, cuộc sống của cư dân nông thôn trở nên khá giả, nhiều gia đình có con em đi làm ở Hà Nộị và các thành phố lớn kết hợp làm lụa, phát triển kinh tế, mỗi năm cho thu nhập hàng trăm triệu đồng.
Làng dệt lụa Nha Xá đã và đang mang lại thu nhập ổn định cho hàng nghìn người dân trong toàn xã (Ảnh: ST)
Năm 2004, Làng dệt lụa Nha Xá được UBND tỉnh Hà Nam công nhận Làng nghề truyền thống. Ngày 3/3/2016, Làng nghề dệt lụa Nha Xá được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể. Văn bằng được giao cho Hiệp hội sản xuất và kinh doanh lụa Nha Xá trực tiếp quản lý.
Có thể thấy, làng lụa Nha Xá được nổi tiếng nhờ những sản phẩm lụa tơ tằm chất lượng cao, không chỉ phục vụ tiêu dùng ở thị trường nội địa mà còn được xuất khẩu sang Nhật Bản, Pháp và nhiều quốc gia khác trên thế giới, góp phần làm rạng rỡ tinh hoa một làng nghề truyền thống ngàn năm tuổi.
Bài và ảnh: An Khê (TH)
Tin mới hơn
OVN - Hai sản phẩm thạch nha đam và thạch dừa của GC Food Group không chỉ chinh phục 22 thị trường quốc tế mà còn ghi dấu với hàng loạt giải thưởng danh giá.
OVN - Thầy giáo Hoàng Tùng là chủ cơ sở nước mắm Hoa Tùng ở Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) đã nỗ lực đưa sản phẩm nước mắm truyền thống vươn ra thị trường.
OVN - Từ món thịt chua - thức ăn dân dã của người Mường, chị Thu Hoa tự mày mò, học hỏi, gây dựng thương thiệu Trường Foods nổi tiếng, lan tỏa đặc sản quê hương Phú Thọ tới người dân mọi miền.
OVN - Rượu Sâm Báo An Tâm là sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao, do UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy chứng nhận năm 2023, đến nay sản phẩm Rượu Sâm Báo An Tâm của Lương y Đỗ Quang Dũng - Chủ cơ sở sản xuất kinh doanh rượu An Tâm (Khu 3 thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đang tiếp tục khảng định chất lượng và thương hiệu, từng bước vươn ra thị trường để đến với người tiêu dùng.
OVN - Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, chuyển đổi từ sản phẩm thủ công truyền thống sang sản phẩm OCOP được nhìn nhận là hướng đi mới, tạo điều kiện cho làng nghề phát triển bền vững và vươn ra thị trường thế giới.
OVN - Phú Xuyên (Hà Nội) nhận thấy lợi thế của huyện là có nhiều làng nghề, phát triển kinh tế làng nghề có vị trí, vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế, xây dựng nông thôn mới của huyện. Thời gian qua, Phú Xuyên đã tập trung chỉ đạo, đưa ra nhiều giải pháp để phát triển làng nghề gắn với Chương trình OCOP và đạt được một số kết quả quan trọng.
Tin khác
OVN - Sản phẩm của các làng nghề có nhiều tiềm năng, cơ hội phát triển thành sản phẩm OCOP, qua đó nâng tầm nghề truyền thống, tăng thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, số sản phẩm OCOP của làng nghề trên địa bàn tỉnh Thái Bình còn chưa tương xứng với tiềm năng.
OVN - Sinh ra và lớn lên ở vùng đất nghèo huyện Mường Lát (Thanh Hóa), từ chưa hiểu sản phẩm OCOP là gì, nhưng bằng nghị lực, sự táo bạo trong cách nghĩ, cách làm và được sự ủng hộ của chính quyền, chị Lương Thị Nồng ở xã Quang Chiểu đã đưa nếp Cay Nọi trở thành sản phẩm OCOP đầu tiên của huyện (năm 2021) và phát triển bền vững.
OVN - Từ nguồn nông sản đỗ tương được trồng ở trong nước, đảm bảo an toàn, không biến đổi gen, bà Đỗ Thị Ngọc Trâm (huyện Hoài Đức, Hà Nội) đã phát triển thành công sản phẩm đậu phụ, sữa đậu nành, tào phớ đạt chất lượng OCOP 4 sao.
OVN - Ổi ở xã Nghĩa Sơn có gần 150 ha, trồng dưới chân núi Tiên. Mùa này, ổi nơi đây được khách hàng nhiều vùng miền trong cả nước đặt mua. Đây là vùng trọng điểm trồng ổi của huyện Nghĩa Đàn.
OVN - Sản phẩm dưa lưới của Hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao Kim Long, xã An Bình, huyện Phú Giáo, (Bình Dương) đạt chứng nhận OCOP 3 sao vào năm 2020.
OVN - Chị Nguyễn Thị Thanh Nga - chủ cơ sở kinh doanh Yến Sào Thiên Nga, là một trong những người tiên phong trong việc dẫn dụ, nuôi và chế biến tổ yến tại 45 Lê Duẩn, Thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Với đam mê và sự nỗ lực không ngừng, chị đã biến ý tưởng ban đầu thành một mô hình kinh doanh hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
LNV - Sản phẩm nón lá làng Chuông đã được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, là một trong những sản phẩm tiêu biểu của làng nghề thủ công mỹ nghệ của Hà Nội.
OVN - Từ nguồn nguyên liệu “lộc trời” ban tặng, các cơ sở chế biến rươi ở Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đã đầu tư công nghệ, chế biến thành các sản phẩm hướng đến đạt chuẩn OCOP.
OVN - Theo thông báo từ Hiệp hội bình chọn sản phẩm nông nghiệp thế giới tại Pháp, tỉnh Lào Cai có 3 sản phẩm trà chế biến từ nguyên liệu lá cây trà Shan tuyết cổ thụ Hoàng Liên Sơn ở Sa Pa đã đạt giải thưởng trà thế giới, với 2 giải Đồng và 1 giải Ấn tượng.
OVN - On the morning of October 22, many people in Hanoi were excited to learn and experience at the OCOP Quang Ninh product display and introduction area and the restaurant complex to experience OCOP products Caseyai Coffee & Food, 1st floor-CT1 -CT2, Ha Dong Fire Protection Complex Apartment, Phu Luong Ward, Ha Dong, Hanoi.
OVN - Xưởng nhang sạch Quốc Bảo, đặt tại xóm 8, thôn An Xá, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Sách, Hải Dương là một trong những cơ sở sản xuất nhang có truyền thống lâu đời. Được thành lập từ năm 1996, xưởng Quốc Bảo kế thừa và phát triển nghề làm nhang từ gia đình, với mong muốn giữ gìn nét văn hóa và tín ngưỡng dân gian của người Việt.
OVN - Công ty Cổ phần chế biến thực phẩm Thạch An, xã Đông Tiến, huyện Yên Phong (Bắc Ninh) chuyên sản xuất các sản phẩm từ cây thạch đen như: Thạch đen ăn liền, Thạch đen trân châu, Thạch đen topping, Siro Thạch An, Thạch An thực dưỡng, Thạch tiên thảo… Nhiều sản phẩm được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, giải thưởng hàng Việt Nam chất lượng cao. Năm 2024, có 3 sản phẩm: Thạch đen Thạch An, Thạch đen trân châu, Boonghey - Thạch An được đề nghị phân hạng sản phẩm OCOP.
OVN - Sáng 22-10, nhiều người dân Thủ đô Hà Nội hào hứng tìm hiểu, trải nghiệm tại Khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP Quảng Ninh và tổ hợp nhà hàng trải nghiệm sản phẩm OCOP Caseyai Coffee & Food, tầng 1-CT1-CT2, Chung cư PCCC Complex Hà Đông, phường Phú Lương, Hà Đông, Hà Nội.
OVN - Trải qua nhiều năm tháng, nghề nấu rượu mang thương hiệu Quán Đế vẫn được người dân tại xã Xuân Bình, thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên gìn giữ và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với những nét đặc trưng riêng biệt vốn có.
OVN - Implementing the One Commune One Product Program (OCOP), many localities in the province have effectively exploited the potential and advantages of craft villages and typical agricultural products to promote commodity production, gradually raising their position. , product value.
