Tỉnh Thanh Hóa: Đặc sản miến dong Hương Ngọc
09:38 | 13/08/2021
OVN - Không dùng hóa chất tẩy trắng, không pha phẩm màu, không chất bảo quản, sản phẩm miến dong Hương Ngọc sản xuất hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống tại xã Ngọc Liên, huyện Ngọc Lặc nổi tiếng gần xa bởi sợi miến dẻo, dai, thơm ngon không nơi nào sánh bằng.
Theo người dân địa phương, nghề làm miến dong ở xã Ngọc Liên đã có từ rất lâu đời. Miến dong xã Ngọc Liên làm hoàn toàn bằng củ dong riềng. Để chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất, người dân trong xã đã phát triển hơn 20 ha trồng dong riềng đỏ.
Củ dong riềng được bà con nông dân xã Ngọc Liên trồng vào tháng 1, tháng 2 hàng năm ở những vùng đất màu mỡ tươi tốt trên những đồi cao - nơi có sương mù bao phủ. Để đến dịp cuối tháng 9, đầu tháng 10 âm lịch hàng năm, cây dong riềng được thu hoạch cũng là thời điểm người dân trong xã bắt tay vào vụ sản xuất miến.
Quá trình làm miến dong tương đối cầu kỳ, củ dong riềng khi đủ độ già sẽ được thu hoạch, rửa sạch đất cát, cắt bỏ rễ và các phần bị hỏng sau đó đưa vào máy nghiền. Hỗn hợp sau khi nghiền sẽ được lọc nhiều lần với nước sạch để loại bỏ chất bẩn cho đến khi nước trong lắng lấy bột. Tinh bột này sẽ được đem đi phơi khô để thu được bột dong giềng nguyên chất nhất. Những mẻ bột dong này sẽ để được cả năm, giúp người làm miến ở xã Ngọc Liên có thể chủ động trong khâu sản xuất miến.
Bột dong riềng sau khi qua sơ chế, ngâm ủ, lọc tạp chất sẽ được đem đi tráng thành bánh. Công đoạn tráng bánh hoàn toàn thủ công nên sợi miến chín đều và đòi hỏi sự khéo léo, tỷ mẩn của người làm nghề. Muốn sợi miến đều, đẹp thì phải tráng mỏng, đều tay, căn lượng bột và thời gian vừa đủ.
Là hộ gia đình đã có thâm niên hơn 20 năm gắn bó với nghề làm miến dong truyền thống, sáng nào, chị Dư Thị Phương, thôn 4, xã Ngọc Liên, huyện Ngọc Lặc cũng ngồi tráng bánh bên bếp lửa.
Chị Dư cho biết: "Làm miến có thể làm quanh năm, nhưng bắt đầu từ tháng 10 trở đi công việc sẽ bận rộn hơn do nhu cầu sử dụng của người dân tăng cao vào dịp cuối năm. Thời điểm 2 tháng giáp Tết, gia đình tôi phải thuê khoảng 5-10 lao động để sản xuất, vận chuyển miến đến các cơ sở tiêu thụ. Mặc dù làm ngày, làm đêm nhưng miến làm ra đến đâu là bán hết đến đó, chưa bao giờ lo ế."
Xã Ngọc Liên có 50 hộ làm miến dong; trong đó, có 20 hộ duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh thường xuyên, quy mô lớn. UBND xã Ngọc Liên đã thành lập Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công để liên kết các hộ trong xã làm miến dong tập trung phát triển, hoàn thiện và nâng cấp sản phẩm miến dong Hương Ngọc bằng việc đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, cải tiến mẫu mã, bao bì, tem nhãn, chú trọng quảng bá sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Anh Lê Quang Lịch, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công, xã Ngọc Liên, huyện Ngọc Lặc khẳng định, trước kia, người dân làm miến hoàn toàn thủ công nên năng suất thấp, hiệu quả không cao. Gần đây, người làm miến đã chủ động đầu tư máy móc vào một số công đoạn sản xuất nên năng suất cao hơn nhiều, thu nhập từ nghề làm miến dong vì thế cũng được cải thiện đáng kể.
Mới đây, sản phẩm miến dong Hương Ngọc đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Hiện nay, ngoài tiêu thụ nội tỉnh, miến dong Hương Ngọc đã và đang phát triển tại các thị trường tiềm năng như: Hà Nội, Nghệ An, Thành phố Hồ Chí Minh… Dự kiến năm 2021, hợp tác xã sẽ bao tiêu 70 tấn miến cho các hộ sản xuất.
Theo những người làm nghề, sở dĩ, miến dong Hương Ngọc được người tiêu dùng tin tưởng vì làm hoàn toàn bằng nguyên liệu tự nhiên là củ dong riềng, không qua bất cứ công đoạn tẩy trắng hay sử dụng phẩm màu. Khi nấu lên sợi miến mềm, trong, thơm, dai, vị ngọt mát, dù có để trong nước hoặc nấu lại thì sợi miến vẫn dai, không bị dính, nát như các loại miến khác. Được làm từ tinh bột, nhưng miến dong Hương Ngọc lại có tính mát, nhiều chất xơ, không chứa chất béo và bổ sung ít calo. Do đó, đây là thực phẩm tuyệt vời cho những ai muốn giảm cân và duy trì cân nặng.
Không chỉ vậy, Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công cũng rất chú trọng hình thức sản phẩm với bao bì nhãn mác đẹp, đầy đủ thông tin về xuất xứ, thành phần dinh dưỡng, tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định với mong muốn tới đây sẽ đưa sản phẩm miến dong Hương Ngọc vào hệ thống các siêu thị trong và ngoài tỉnh.
Ông Đặng Văn Quang, Phó chủ tịch UBND huyện Ngọc Lặc, Thanh Hóa cho biết, miến dong Hương Ngọc là sản phẩm truyền thống của địa phương, hiện đang dần khẳng định thương hiệu và là một trong những sản phẩm nổi bật của tỉnh Thanh Hóa.
Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục xây dựng, phát triển mở rộng quy mô và chất lượng để miến Hương Ngọc thực sự trở thành sản phẩm chủ lực trên địa bàn huyện và quanh vùng. Huyện cũng đang phấn đấu đến cuối năm có thêm 3 sản phẩm là mật ong, dưa vàng xã Kiên Thọ, tinh bột sắn xã Ngọc Liên đạt sản phẩm OCOP cấp tỉnh.
Để đáp ứng thị hiếu của khách hàng cũng như duy trì chất lượng, thương hiệu, thời gian tới, huyện Ngọc Lặc sẽ tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu trồng cây dong riềng; đồng thời, tăng cường liên kết sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước cũng như kiểm soát chặt chẽ đầu vào nhằm quản lý nhãn hiệu miến dong Hương Ngọc ngày càng bền vững. Huyện cũng đang lên kế hoạch khôi phục giống dong riềng đỏ đặc trưng của địa phương để cho ra đời dòng sản phẩm chuyên biệt “Miến dong rừng đỏ” mang sắc thái riêng của huyện miền núi Ngọc Lặc.
Củ dong riềng được bà con nông dân xã Ngọc Liên trồng vào tháng 1, tháng 2 hàng năm ở những vùng đất màu mỡ tươi tốt trên những đồi cao - nơi có sương mù bao phủ. Để đến dịp cuối tháng 9, đầu tháng 10 âm lịch hàng năm, cây dong riềng được thu hoạch cũng là thời điểm người dân trong xã bắt tay vào vụ sản xuất miến.
Quá trình làm miến dong tương đối cầu kỳ, củ dong riềng khi đủ độ già sẽ được thu hoạch, rửa sạch đất cát, cắt bỏ rễ và các phần bị hỏng sau đó đưa vào máy nghiền. Hỗn hợp sau khi nghiền sẽ được lọc nhiều lần với nước sạch để loại bỏ chất bẩn cho đến khi nước trong lắng lấy bột. Tinh bột này sẽ được đem đi phơi khô để thu được bột dong giềng nguyên chất nhất. Những mẻ bột dong này sẽ để được cả năm, giúp người làm miến ở xã Ngọc Liên có thể chủ động trong khâu sản xuất miến.
Bột dong riềng sau khi qua sơ chế, ngâm ủ, lọc tạp chất sẽ được đem đi tráng thành bánh. Công đoạn tráng bánh hoàn toàn thủ công nên sợi miến chín đều và đòi hỏi sự khéo léo, tỷ mẩn của người làm nghề. Muốn sợi miến đều, đẹp thì phải tráng mỏng, đều tay, căn lượng bột và thời gian vừa đủ.
Là hộ gia đình đã có thâm niên hơn 20 năm gắn bó với nghề làm miến dong truyền thống, sáng nào, chị Dư Thị Phương, thôn 4, xã Ngọc Liên, huyện Ngọc Lặc cũng ngồi tráng bánh bên bếp lửa.
Chị Dư cho biết: "Làm miến có thể làm quanh năm, nhưng bắt đầu từ tháng 10 trở đi công việc sẽ bận rộn hơn do nhu cầu sử dụng của người dân tăng cao vào dịp cuối năm. Thời điểm 2 tháng giáp Tết, gia đình tôi phải thuê khoảng 5-10 lao động để sản xuất, vận chuyển miến đến các cơ sở tiêu thụ. Mặc dù làm ngày, làm đêm nhưng miến làm ra đến đâu là bán hết đến đó, chưa bao giờ lo ế."
Xã Ngọc Liên có 50 hộ làm miến dong; trong đó, có 20 hộ duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh thường xuyên, quy mô lớn. UBND xã Ngọc Liên đã thành lập Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công để liên kết các hộ trong xã làm miến dong tập trung phát triển, hoàn thiện và nâng cấp sản phẩm miến dong Hương Ngọc bằng việc đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, cải tiến mẫu mã, bao bì, tem nhãn, chú trọng quảng bá sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Anh Lê Quang Lịch, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công, xã Ngọc Liên, huyện Ngọc Lặc khẳng định, trước kia, người dân làm miến hoàn toàn thủ công nên năng suất thấp, hiệu quả không cao. Gần đây, người làm miến đã chủ động đầu tư máy móc vào một số công đoạn sản xuất nên năng suất cao hơn nhiều, thu nhập từ nghề làm miến dong vì thế cũng được cải thiện đáng kể.
Mới đây, sản phẩm miến dong Hương Ngọc đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Hiện nay, ngoài tiêu thụ nội tỉnh, miến dong Hương Ngọc đã và đang phát triển tại các thị trường tiềm năng như: Hà Nội, Nghệ An, Thành phố Hồ Chí Minh… Dự kiến năm 2021, hợp tác xã sẽ bao tiêu 70 tấn miến cho các hộ sản xuất.
Theo những người làm nghề, sở dĩ, miến dong Hương Ngọc được người tiêu dùng tin tưởng vì làm hoàn toàn bằng nguyên liệu tự nhiên là củ dong riềng, không qua bất cứ công đoạn tẩy trắng hay sử dụng phẩm màu. Khi nấu lên sợi miến mềm, trong, thơm, dai, vị ngọt mát, dù có để trong nước hoặc nấu lại thì sợi miến vẫn dai, không bị dính, nát như các loại miến khác. Được làm từ tinh bột, nhưng miến dong Hương Ngọc lại có tính mát, nhiều chất xơ, không chứa chất béo và bổ sung ít calo. Do đó, đây là thực phẩm tuyệt vời cho những ai muốn giảm cân và duy trì cân nặng.
Không chỉ vậy, Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ thương mại Thành Công cũng rất chú trọng hình thức sản phẩm với bao bì nhãn mác đẹp, đầy đủ thông tin về xuất xứ, thành phần dinh dưỡng, tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định với mong muốn tới đây sẽ đưa sản phẩm miến dong Hương Ngọc vào hệ thống các siêu thị trong và ngoài tỉnh.
Ông Đặng Văn Quang, Phó chủ tịch UBND huyện Ngọc Lặc, Thanh Hóa cho biết, miến dong Hương Ngọc là sản phẩm truyền thống của địa phương, hiện đang dần khẳng định thương hiệu và là một trong những sản phẩm nổi bật của tỉnh Thanh Hóa.
Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục xây dựng, phát triển mở rộng quy mô và chất lượng để miến Hương Ngọc thực sự trở thành sản phẩm chủ lực trên địa bàn huyện và quanh vùng. Huyện cũng đang phấn đấu đến cuối năm có thêm 3 sản phẩm là mật ong, dưa vàng xã Kiên Thọ, tinh bột sắn xã Ngọc Liên đạt sản phẩm OCOP cấp tỉnh.
Để đáp ứng thị hiếu của khách hàng cũng như duy trì chất lượng, thương hiệu, thời gian tới, huyện Ngọc Lặc sẽ tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu trồng cây dong riềng; đồng thời, tăng cường liên kết sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước cũng như kiểm soát chặt chẽ đầu vào nhằm quản lý nhãn hiệu miến dong Hương Ngọc ngày càng bền vững. Huyện cũng đang lên kế hoạch khôi phục giống dong riềng đỏ đặc trưng của địa phương để cho ra đời dòng sản phẩm chuyên biệt “Miến dong rừng đỏ” mang sắc thái riêng của huyện miền núi Ngọc Lặc.
Bài, ảnh: Phùng Giang
Tin mới hơn
OVN - Hai sản phẩm thạch nha đam và thạch dừa của GC Food Group không chỉ chinh phục 22 thị trường quốc tế mà còn ghi dấu với hàng loạt giải thưởng danh giá.
OVN - Thầy giáo Hoàng Tùng là chủ cơ sở nước mắm Hoa Tùng ở Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) đã nỗ lực đưa sản phẩm nước mắm truyền thống vươn ra thị trường.
OVN - Từ món thịt chua - thức ăn dân dã của người Mường, chị Thu Hoa tự mày mò, học hỏi, gây dựng thương thiệu Trường Foods nổi tiếng, lan tỏa đặc sản quê hương Phú Thọ tới người dân mọi miền.
OVN - Rượu Sâm Báo An Tâm là sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao, do UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy chứng nhận năm 2023, đến nay sản phẩm Rượu Sâm Báo An Tâm của Lương y Đỗ Quang Dũng - Chủ cơ sở sản xuất kinh doanh rượu An Tâm (Khu 3 thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đang tiếp tục khảng định chất lượng và thương hiệu, từng bước vươn ra thị trường để đến với người tiêu dùng.
OVN - Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, chuyển đổi từ sản phẩm thủ công truyền thống sang sản phẩm OCOP được nhìn nhận là hướng đi mới, tạo điều kiện cho làng nghề phát triển bền vững và vươn ra thị trường thế giới.
OVN - Phú Xuyên (Hà Nội) nhận thấy lợi thế của huyện là có nhiều làng nghề, phát triển kinh tế làng nghề có vị trí, vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế, xây dựng nông thôn mới của huyện. Thời gian qua, Phú Xuyên đã tập trung chỉ đạo, đưa ra nhiều giải pháp để phát triển làng nghề gắn với Chương trình OCOP và đạt được một số kết quả quan trọng.
Tin khác
OVN - Sản phẩm của các làng nghề có nhiều tiềm năng, cơ hội phát triển thành sản phẩm OCOP, qua đó nâng tầm nghề truyền thống, tăng thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, số sản phẩm OCOP của làng nghề trên địa bàn tỉnh Thái Bình còn chưa tương xứng với tiềm năng.
OVN - Sinh ra và lớn lên ở vùng đất nghèo huyện Mường Lát (Thanh Hóa), từ chưa hiểu sản phẩm OCOP là gì, nhưng bằng nghị lực, sự táo bạo trong cách nghĩ, cách làm và được sự ủng hộ của chính quyền, chị Lương Thị Nồng ở xã Quang Chiểu đã đưa nếp Cay Nọi trở thành sản phẩm OCOP đầu tiên của huyện (năm 2021) và phát triển bền vững.
OVN - Từ nguồn nông sản đỗ tương được trồng ở trong nước, đảm bảo an toàn, không biến đổi gen, bà Đỗ Thị Ngọc Trâm (huyện Hoài Đức, Hà Nội) đã phát triển thành công sản phẩm đậu phụ, sữa đậu nành, tào phớ đạt chất lượng OCOP 4 sao.
OVN - Ổi ở xã Nghĩa Sơn có gần 150 ha, trồng dưới chân núi Tiên. Mùa này, ổi nơi đây được khách hàng nhiều vùng miền trong cả nước đặt mua. Đây là vùng trọng điểm trồng ổi của huyện Nghĩa Đàn.
OVN - Sản phẩm dưa lưới của Hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao Kim Long, xã An Bình, huyện Phú Giáo, (Bình Dương) đạt chứng nhận OCOP 3 sao vào năm 2020.
OVN - Chị Nguyễn Thị Thanh Nga - chủ cơ sở kinh doanh Yến Sào Thiên Nga, là một trong những người tiên phong trong việc dẫn dụ, nuôi và chế biến tổ yến tại 45 Lê Duẩn, Thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Với đam mê và sự nỗ lực không ngừng, chị đã biến ý tưởng ban đầu thành một mô hình kinh doanh hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
LNV - Sản phẩm nón lá làng Chuông đã được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, là một trong những sản phẩm tiêu biểu của làng nghề thủ công mỹ nghệ của Hà Nội.
OVN - Từ nguồn nguyên liệu “lộc trời” ban tặng, các cơ sở chế biến rươi ở Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đã đầu tư công nghệ, chế biến thành các sản phẩm hướng đến đạt chuẩn OCOP.
OVN - Theo thông báo từ Hiệp hội bình chọn sản phẩm nông nghiệp thế giới tại Pháp, tỉnh Lào Cai có 3 sản phẩm trà chế biến từ nguyên liệu lá cây trà Shan tuyết cổ thụ Hoàng Liên Sơn ở Sa Pa đã đạt giải thưởng trà thế giới, với 2 giải Đồng và 1 giải Ấn tượng.
OVN - On the morning of October 22, many people in Hanoi were excited to learn and experience at the OCOP Quang Ninh product display and introduction area and the restaurant complex to experience OCOP products Caseyai Coffee & Food, 1st floor-CT1 -CT2, Ha Dong Fire Protection Complex Apartment, Phu Luong Ward, Ha Dong, Hanoi.
OVN - Xưởng nhang sạch Quốc Bảo, đặt tại xóm 8, thôn An Xá, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Sách, Hải Dương là một trong những cơ sở sản xuất nhang có truyền thống lâu đời. Được thành lập từ năm 1996, xưởng Quốc Bảo kế thừa và phát triển nghề làm nhang từ gia đình, với mong muốn giữ gìn nét văn hóa và tín ngưỡng dân gian của người Việt.
OVN - Công ty Cổ phần chế biến thực phẩm Thạch An, xã Đông Tiến, huyện Yên Phong (Bắc Ninh) chuyên sản xuất các sản phẩm từ cây thạch đen như: Thạch đen ăn liền, Thạch đen trân châu, Thạch đen topping, Siro Thạch An, Thạch An thực dưỡng, Thạch tiên thảo… Nhiều sản phẩm được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, giải thưởng hàng Việt Nam chất lượng cao. Năm 2024, có 3 sản phẩm: Thạch đen Thạch An, Thạch đen trân châu, Boonghey - Thạch An được đề nghị phân hạng sản phẩm OCOP.
OVN - Sáng 22-10, nhiều người dân Thủ đô Hà Nội hào hứng tìm hiểu, trải nghiệm tại Khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP Quảng Ninh và tổ hợp nhà hàng trải nghiệm sản phẩm OCOP Caseyai Coffee & Food, tầng 1-CT1-CT2, Chung cư PCCC Complex Hà Đông, phường Phú Lương, Hà Đông, Hà Nội.
OVN - Trải qua nhiều năm tháng, nghề nấu rượu mang thương hiệu Quán Đế vẫn được người dân tại xã Xuân Bình, thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên gìn giữ và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với những nét đặc trưng riêng biệt vốn có.
OVN - Implementing the One Commune One Product Program (OCOP), many localities in the province have effectively exploited the potential and advantages of craft villages and typical agricultural products to promote commodity production, gradually raising their position. , product value.
